Hidrolize Kolajen Nedir, Ne İşe Yarar? Faydaları Nelerdir?

Hidrolize kolajen veya hidrolize kolajen takviyesi, kolajenin enzimatik hidroliz yoluyla daha küçük peptitlere ayrılmış bir türüdür.

Hidrolize kolajen, kolajen proteinlerinin daha küçük peptitler halinde parçalanmış formudur. Bu yapı, vücut tarafından daha kolay emimesine imkan tanıyabilir (1). 

Bu yazımızda hidrolize kolajenin ne olduğuna, ne işe yaradığına, genel özelliklerine, cilde faydalarına, nasıl kullanıldığına ve nasıl üretildiğine detaylı olarak bakacağız. 

Hidrolize Kolajen Nedir?

Hidrolize kolajen veya hidrolize kolajen takviyesi, kolajenin enzimatik hidroliz yoluyla daha küçük peptitlere ayrılmış bir türüdür; bu süreç daha yüksek biyoyararlanım ve çözünürlük imkanı sunmasıyla öne çıkar. Genellikle sığır ve deniz ürünleri kaynaklarından elde edilirler. Buna ek olarak her kaynak, moleküler ağırlık ve peptit yapısı farklı olduğundan çeşitli özellikler sunabilir (2).

Hidrolize kolajen; gıda ve kozmetik gibi birçok alanda geniş bir kullanım alanına sahiptir. Hidrolize kolajen takviyesi ürünlerine sıkça rastlamak mümkündür. Araştırmalar, hidrolize kolajenin sindirim bariyerini aşabildiğini, cilt ve eklemler için potansiyel faydalar sağlayabileceğini düşündürmektedir. (3, 4).

Hidrolize Kolajen Ne İşe Yarar?

Hidrolize kolajen, cilt, kemik ve eklemler üzerinde potansiyel etkiler oluşturabilecek bir bileşiktir. Ağız yoluyla alındığında, glisin ve prolin gibi amino asitler vücutta yer alabilir. Yüksek biyoyararlanım imkanı sunması sayesinde sindirim sonrası emilim oranı da artabilir (3).

Ciltle ilgili bazı çalışmalar, hidrolize kolajen peptitlerinin cilt yapısında farklılıklar yaratabileceğini öne sürmektedir. Bu tür etkileşimlerin, cilt elastikiyetini ve nem seviyelerini etkileyebileceği düşünülmektedir (4, 5).

Hidrolize Kolajenin Faydaları Nelerdir?

- Kemik sağlığını destekleyebilir (6).

- Eklemlerde hareket kabiliyetini destekleyebilir. Eklem rahatsızlıkları çeken kişilerde ağrı ve sertlik belirtilerinin hafifletilmesine yardımcı olabilir (7).

- Cilt ve diğer dokularda yaşlanmaya yol açan oksidatif hasarı sınırlama konusunda destek olabilir (8).

- Yüksek emilim ve biyoyararlanım imkanı sunabilir (9).

- Düzenli olarak bioaktif kolajen peptitleri almanın, cilt yüzeyinin daha düzgün hale gelmesine yardımcı olabileceği düşünülmektedir (10).  

Kolajenin faydaları hakkında daha kapsamlı bilgiye ulaşmak için “Kolajen Ne İşe Yarar, Nasıl Kullanılır? Faydaları Nelerdir?” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz. 

Hidrolize Kolajenin Cilde Faydaları Nelerdir?

Hidrolize kolajenin cilde faydaları üzerine yapılan araştırmalar; cilt nemi ve elastikiyetini destekleyebileceğini, ayrıca kırışıklıkların görünümünü etkileyebileceği göstermektedir.

Bu özelliklere gelecek olursak:

Cilt Nemi

Hidrolize kolajen takviyelerinin, içerdikleri kolajen amino asitleri sayesinde cilt nemini artırabileceği düşünülmektedir. Bu amino asitler, cildin nemi daha iyi tutmasına yardımcı olabilir ve nem kaybını azaltarak cilt bariyerini destekleyebilir (11). 

Cilt Elastikiyeti

Hidrolize kolajen, cilt elastikiyetinin artmasında rol oynayabileceği öne sürülmektedir. Kolajen peptitleri, cildin dermal tabakalarında kolajen üretimini teşvik edebilir ve bu da cildin daha sıkı ve esnek görünmesine yardımcı olabilir (5).

Kırışıklık

Bazı araştırmalar, hidrolize kolajen takviyesinin düzenli kullanımının, kırışıklıkların görünümünde azalmaya yol açabileceğini belirtir. Kolajen peptitleri, cilt hücrelerinde kolajen üretimini destekleyebilir ve bu da ince çizgi ve kırışıklıkların görünümünü etkileyebilir. Bu durum, ciltte genç bir görünümü korumaya yardımcı olabilir (11).

Hidrolize Kolajen Nasıl Kullanılır?

En yaygın kullanım şekli, toz veya kapsül formunda takviye olarak ağız yoluyla alınmasıdır. Bu form, genellikle smoothie, içecek veya suya eklenerek kolayca tüketilebilir. Ayrıca, cilt bakım ürünlerinde de hidrolize kolajen yer alabilir; krem ve serumlarda yer alabilr. Bazen atıştırmalıklar gibi çeşitli fonksiyonel gıdalarda bu bileşeni kullanır. Hidrolize kolajen, bu şekilde farklı şekillerde günlük rutinlere dahil edilebilir (1,11, 12).

Hidrolize Kolajen Nasıl Üretilir?

Hidrolize kolajen üretimi, hayvan dokularından (kemik, deri veya pullar) kolajenin çıkarılmasıyla başlar; bu dokular ardından enzimatik hidroliz işlemine tabi tutulur. Bu işlemde papain veya alcalase gibi proteolitik enzimler kullanılarak kolajen düşük moleküler ağırlıklara ayrılır. Enzimler ile sıcaklık, pH ve süre gibi hidroliz koşulları belirli bir moleküler yapı ve peptit profili elde etmek için dikkatle kontrol edilir. Elde edilen hidrolizat, yüksek saflıkta bir kolajen peptit ürünü elde etmek için başka saflaştırma işlemlerine de tabi tutulabilir (1, 2).

Hidrolize Kolajen ile Kolajen Arasındaki Fark Nedir?

Hidrolize kolajen ile normal kolajen arasındaki fark, işlenme süreçlerinden kaynaklanır. Normal kolajen, doğal formundaki büyük protein moleküllerinden oluşur ve vücutta daha karmaşık bir yapıdadır. 

Hidrolize kolajen ise bu büyük protein moleküllerinin enzimler aracılığıyla daha küçük peptitlere parçalanmış halidir. Bu işlem, kolajenin biyoyararlanımını artırarak vücut tarafından daha kolay emilmesini sağlayabilir (1, 4, 13).

Hidrolize Kolajen Zararları Var mı?

Araştırmalar, hidrolize kolajenin tüketim için güvenli olduğunu ve çoğu kullanıcıda yüksek bir toleransa sahip olduğunu göstermektedir. Nadiren, aşırı oranda alınması mide-bağırsak rahatsızlığı gibi hafif yan etkilere yol açabilir. Genel olarak, uygun dozlarda uzun süreli kullanım için güvenli kabul edilir (7, 14). Ancak herhangi bir takviye kullanmadan evvel bir uzman ile görüşülmesi ve mevcut durumun değerlendirilmesi sonrası takviye kullanılması önerilir.

Hidrolize Kolajen Eklemlere İyi Gelir mi?

Çalışmalar, hidrolize kolajenin eklem sağlığını destekleyebileceğini göstermektedir. Hidrolize kolajen, kıkırdak yenilenmesini teşvik ederek eklem fonksiyonu üzerinde etki gösterebilir. Bazı klinik çalışmalar, kolajen peptitlerinin biyoyararlanımı sayesinde kıkırdağa ulaşabildiğini ve kolajen sentezini destekleyebileceğini göstermektedir (7, 15).

Hidrolize Kolajen Tip Kaçtır?

Hidrolize kolajen, farklı kaynaklara ve kullanım alanlarına göre çeşitli tiplerde bulunabilir. Genellikle, Tip I ve Tip III kolajenler, cilt ve eklem ürünlerinde yer alır. Ayrıca Tip I, Tip II ve Tip III kolajeni aynı anda içeren ürünler de mevcuttur (16).