Kaju ağacı (Anacardium occidentale), kaju tohumu ve kaju meyvesi üreten tropikal, yaprak dökmeyen bir ağaçtır. 14 metreye kadar büyüyebilir, ancak 6 m'ye kadar büyüyebilen cüce kaju ağacı, daha erken olgunlaşan ve daha yüksek verim sağlayan bir türdür.
Kaju bitkisi türleri aslında kuzeydoğu Brezilya'ya özgüdür. Brezilya'daki Portekizli koloniler, kaju fıstığını 1550'lerde ihraç etmeye başlamışlardır. Vietnam, Nijerya, Hindistan ve Fildişi sahillerinde kaju fıstığı üretimi büyük çaplı bir şekilde gerçekleşmektedir.
Kaju yararları hakkında birçok bilimsel ve klinik çalışma sonucunda elde edilen bulgular olsa da, Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmeliği kapsamında herhangi bir açıklama olmaması sebebi ile kajunun faydaları konusundan bahsetmek mümkün değildir.
İlginizi Çekebilecek Ürünler!
Genellikle kaju olarak adlandırılan kaju fıstığı yaygın olarak tüketilmektedir. Kendi başına yenir, tariflerde kullanılır veya kavrularak çerez olarak tüketilir. Kaju tohumu kabukları, II. Dünya Savaşı'ndan başlayarak su yalıtımı, boya ve silah üretimi dahil olmak üzere birçok uygulamada kullanılmıştır. Kaju elması, tatlı, meyve içeceği halinde de tüketilebilen veya damıtılabilen, hafif kırmızımsı sarı renkli bir meyvedir. Atıştırmalık olarak ya da yemeklerde kaju tohumunun kullanıldığı mutfaklar bu aromaya büyük önem vermektedir.
Kaju fıstığı, Hindistan mutfağında ve Pakistan mutfağında yaygın olarak, tatlı veya çeşnilerin pişirilmesi için kullanılır. Bazı tatlılar için bir lezzet verici aroma olarak eklenebilmektedir. Aynı zamanda birkaç Hint tatlısının hazırlanmasında toz formda kullanılır. Hem kavrulmuş hem de ham çekirdekler köri sosunda da kullanılabilmektedir. Kaju fıstığı da genellikle bütün halde Thai ve Çin mutfaklarında kullanılmaktadır. Filipinler'de de kaju yaygın bir biçimde kullanılan bir üründür.
Brezilya'da, kaju meyvesi suyu çok popülerdir. Brezilyalılar meyveye fıstığından daha fazla değer vermektedirler. Panama'da, kaju meyvesi, kendi suyu ve ilave şekerle uzun bir süre pişirilir, tatlı, kahverengi, macun benzeri bir tatlı olarak tüketilir. Ülkemizde kaju kuruyemiş olarak tüketilen bir besindir. 21. yüzyılda, birkaç Afrika ülkesinde kaju tarımı, inek sütüne bir alternatif olarak kaju sütü üretme taleplerini karşılamak için artırılmıştır.
Kaju fıstığının kabuğu, esas olarak fenolik lipidlerden kaynaklanan zehirli sarmaşıklarınkine benzer şekilde yağ bileşikleri içerebilmektedir. Bu yüzden kaju fıstığı genellikle kabuklu halde tüketicilere sunulmaz. Kolay ve ekonomik bir şekilde atık, kabuklarından ayrıştırılarak tüketilebilir hale getirilmektedir.
İlginizi Çekebilecek Ürünler!
Not: Herhangi bir sağlık sorununuz veya düzenli bir biçimde kullandığınız ilaç varsa, doktorunuza ya da konunun uzmanı bir kişiye danışarak tüketmeniz tavsiye edilir!
İdil Ediboğlu Koç
Diyetisyen