Kreatinin, karaciğer tarafından yapılan ve karaciğerde depolanan bir amino asit olan kreatinin kas hareketleri sırasında kreatinden üretilen bir atık üründür. Kreatinin, normal kas metabolizmasının sonucu oluşur (1). Bu kimyasal atık parçalandıktan sonra kan dolaşımına girer. Sonraböbrekler bu atık maddeyi kandan uzaklaştırır. Kreatinin daha sonra idrar yoluyla vücuttan çıkarılır. Bu işlem vücudun normal kreatinin düzeyinin korunmasına yardımcı olur. Fakat bazen, rutin kan veya idrar testleri düşük (veya yüksek) kreatinin seviyelerini belirleyebilir.
Kreatinin normal değeri vücut ölçüsü ve kas kütlesine göre değişir:
Yetişkin Erkekler: 0,6 ila 1,2 mg/dl
Yetişkin Kadınlar: 0,5 ila 1,1 mg/dl
Aşağıda belirtilen durumlar kreatinin düşüklüğüne neden olabilir:
Herhangi bir kas hastalığının semptomları arasında kas zayıflığı, kas sertliği, kas ağrısı ve hareket kabiliyetinde sınırlılık vardır.
Karaciğer fonksiyonunun kötü olması, kreatin üretimine engel olur, bu da düşük kreatinine neden olabilir. Semptomlar sarılık, karın ağrısı, karın şişkinliği, kanlı veya katranlı dışkıları içerir.
Hamilelik, aşırı su alımı ve bazı ilaçlar buna neden olabilir.
Kas dokusunun yıkımı kreatinin üretilmesine neden olduğundan, bu kimyasal atıkların düşük seviyeleri genellikle düşük kas kütlesi olan kişilerde görülür. Yaşlı bireylerde kas hacminde azalma yaygındır. Düşük kas kütlesi de yetersiz beslenmeden veya düşük proteinli besinler tüketmekten kaynaklanabilir. Ancak, bu her zaman ciddi bir tıbbi sorun olduğu anlamına gelmez.
Kanda kreatinin yüksekliği hakkında bilgi sahibi olmak için “Kanda Kreatinin Yüksekliği Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?” yazısını okuyabilirsiniz.
Kreatinin düşüklüğü nedenleri ile kreatinin yüksekliği nedenleri birbirinden farklıdır. Kreatinin seviyeleri böbrek fonksiyonlarınının değerlendirilmesinde rol oynar. Kreatinin vücutta birikmeye başladığında, doktorlar böbrek işlevlerini kontrol etmek için bazı testler uygulamaktadır.
Doktorunuz kreatinin düzeyinizi kontrol etmek için birden fazla kreatinin testi uygulayabilir. Seçeneklerden biri kan dolaşımındaki kreatinin miktarını ölçen serum testidir. Diğer bir seçenek ise idrar testidir.
Laboratuvar sonuçlarınız kanda kreatinin düşüklüğü olduğunu doğrularsa, doktorunuz kas hastalıkları ihtimalini dışarıda bırakmak için daha fazla test önerebilir. Bu testler, kas hasarını kontrol etmek için bir kas biyopsisi veya bir kas enzim testini içerebilir.
Kanda kreatinin düşüklüğünü tedavi edebilmek için altta yatan nedene odaklanılması gerekir.
Eğer bir kas hastalığınız varsa, bu hastalıklara bağlı tedavi, kas ağrılarını, zayıflıklarını ve dejenerasyonunu azaltmaya odaklanır. Tedavi seçenekleri, yaşam kalitenizi arttırmak için kas gücünüzü ya da tedavinizi geliştirmek için kortikosteroidleri içerir.
Hamileliğe bağlı kreatinin düşüklüğü doğumdan sonra normale dönmelidir.
Kreatinin düşüklüğüne neden olan bir ilaç kullanıyorsanız, dozu ayarlamanız veya başka bir ilaca geçmeniz konusunda doktorunuzla iletişime geçebilirsiniz.
Doktorunuz kas kütlenizi artırmak ve kreatinin seviyesini normalleştirmek için bazı adımlar önerebilir. Fiziksel aktivite seviyenizi arttırmak ve haftada birkaç gün kuvvet egzersizi yapmak kas kütlesini artırabilir. Yeni bir egzersiz programına başlamadan önce doktorunuzla iletişime geçin. Ayrıca aktivite seviyenizi yükseltmek ve kas kütlenizi artırmak için en temel olarak şunları yapabilirsiniz:
Doktorunuz düşük kas kütlesinin uygun olmayan beslenme veya aşırı kilo kaybından kaynaklandığını düşünüyorsa, beslenme düzeninizi buna göre ayarlamanız gerekmektedir. Sağlıklı besinlerden oluşan üçü ana öğün olmak üzere toplamda beş ila altı öğün beslendiğinizden emin olun. Meyve ve sebzelerin yanı sıra protein açısından zengin gıdaları beslenme listenizde fazlaca bulundurun.
Kreatinin düşüklüğünün altta yatan asıl nedeni tedavi edildikten sonra genellikle durum olumlu yönde gelişir ve kreatinin seviyesi normale döner. Eğer nedenleri anlamak için yapılan testler bir kas hastalığını ortaya koyarsa, doktorunuz bu durumu düzeltmek için yaşam tarzınızda bazı değişiklikler yapmanızı ve beslenme düzeninizi değiştirmenizi önerebilir. Gerekli tavsiyelere uyulduktan sonra testler tekrarlanır ve çoğunlukla kreatinin seviyesinin normale dönüşü beklenir.
Not: Herhangi bir sağlık sorununuz var ise gıda takviyelerini kullanmadan önce doktorunuza danışmanızı tavsiye ederiz.