Karbonhidratlar, vücudun ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlayarak beyin ve merkezi sinir sisteminin işlevlerini yerine getirmesine yardımcı olur. Karbonhidratlar “iyi” ve “kötü” olarak iki ana kategoriye ayrılabilir. İyi karbonhidratlar, birden fazla doğal şeker türü içerir ve yavaşça sindirilir. “Basit” karbonhidratlar olarak da bilinen kötü karbonhidratlardan gelen şeker kana çabuk karışarak kan şekeri düzeyini birden yükseltir. Sporcular, karbonhidrat takviyelerini (gainer) özellikle hacim kazanmak istedikleri bulk dönemlerinde kullanırlar. Karbonhidrat takviyeleri genellikle diğer makro ve mikro besinler ile zenginleştirilmiş formüle sahiptir. Gainer ürünlerinin dışında, performans sporcularının tükettiği dayanıklılığı artıran ve hızlı enerji kazanımı sağlayan karbonhidrat jel (enerji jeli) ürünleri de bulunmaktadır.
Meyve, sebze, bakliyat ve tam tahıllı gıdalarda bulunan kompleks karbonhidratlar, besin lifi yönünden zengindir. Lif içeriği yüksek karbonhidratlı yiyecekler sağlıklı bir sindirim sistemi için gereklidir. Uzmanlara göre günlük alınan kalorinin %45-65’i rafine olmayan, işlenmemiş karbonhidratlardan oluşmalıdır. Karbonhidrat içeren yiyecekler (besinler) aşağıdaki gibidir: (1, 2)
Günlük almanız gereken kalori miktarı hakkında bilgi sahibi olmak için “Kaç Kalori Almalıyım?” yazımızı okuyabilirsiniz.
Sağlıklı karbonhidratlar; herhangi bir işlemden geçirilmemiş, rafine olmayan karbonhidratlardır. Brokoli ve havuç gibi sebzeler, fasulye, bezelye, mercimek gibi baklagiller, yulaf ve kinoa gibi tahıllar, patates gibi kök bitkiler, tüm meyveler ve kuruyemişler; sağlıklı karbonhidratlara örnek olarak verilebilir.
Karbonhidratlar, vücudun enerji ihtiyacını karşılayan temel besinlerden biridir. Dolayısıyla yeterli miktarda karbonhidrat tüketmemek; metabolizmayı olumsuz yönde etkileyebilir yorgunluk, bitkinlik, halsizlik gibi şikayetlere neden olabilir.
Rafine karbonhidrat içeren besinler; beyaz un, beyaz pirinç, beyaz ekmek, makarna, kahvaltılık gevrekler, şekerlemeler, sofra şekeri ve tüm hamur işleridir.
Not: Herhangi bir sağlık sorununuz var ise gıda takviyelerini kullanmadan önce doktorunuza danışmanızı tavsiye ederiz.
Damla Şahin
Beslenme ve Diyet Uzmanı