Total Protein Nedir? Total Protein Düşüklüğü ve Yüksekliği

Total protein, kanda protein türlerinin miktarını ifade eden bir ölçüttür. Vücudun temel fonksiyonları için oldukça önemli olan proteinler, birçok biyolojik süreçte rol alır. Total protein seviyesindeki değişiklikler, çeşitli sağlık sorunlarını işaret edebilir ve bu nedenle sağlık takibinde önemli bir yer tutar (1).

Bu yazımızda total proteinin ne olduğunu, düşük ve yüksek seviyede olmasının vücutta yaratabileceği etkileri, nedenlerini ve bu durumlarla başa çıkma yollarını ele alacağız.

Total Protein Nedir?

Total protein, kanda bulunan iki ana protein türü olan albümin ve globulinlerin toplam miktarını ifade eder. Albümin, kanın sıvı dengesini koruyarak dokular arasında sıvı transferine yardımcı olur. Ayrıca besin maddelerinin ve hormonların taşınmasını sağlar. Globulin ise bağışıklık fonksiyonlarında, enzimlerin taşınmasında ve diğer birçok önemli biyolojik süreçte yer alır. Bu iki protein türü, genel sağlık durumunun önemli göstergeleridir ve total protein testi, vücutta herhangi bir dengesizlik olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir (1).

Total Proteine Neden Bakılır?

Total protein seviyesi, birçok sağlık durumu hakkında bilgi verir. Normal seviyedeki total protein, vücudun yeterli besin ve sıvı alımına sahip olduğunu ve bağışıklık sisteminin sağlıklı çalıştığını gösterir. Bu da genel sağlık durumunun iyi olduğunu ve vücudun biyolojik fonksiyonlarını düzgün bir şekilde yerine getirdiğini işaret eder. Total protein testinin düzenli olarak yapılması, vücuttaki olası anormalliklerin erken tespit edilmesine olanak tanır (2).

Total protein seviyesindeki anormallik, çeşitli sağlık problemlerinin bir belirtisi olabilir. Düşük protein seviyesi genellikle yetersiz beslenme, böbrek hastalıkları veya karaciğer problemleri ile ilişkilidir. Çünkü durumlar vücudun yeterince protein üretmemesine veya kaybetmesine yol açarak total protein seviyelerinin düşmesine neden olabilir. Öte yandan yüksek protein seviyesi ise kanser gibi bazı ciddi hastalıkların veya kronik iltihap gibi durumlarının göstergesi olabilir. Bu nedenlerden dolayı total protein testinin düzenli olarak yapılması, sağlık durumunun izlenmesi açısından kritik bir rol oynar (3).

Total Protein Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?

Total protein düşüklüğü, vücutta halsizlik ve ödem gibi çeşitli değişikliklere yol açabilir. Yetersiz protein alımı yalnızca fiziksel sağlığı değil, aynı zamanda bağışıklık sistemini de etkileyebilir. Total protein düşüklüğü belirtileri aşağıdaki gibidir (4):

• Yorgunluk ve halsizlik

• Sıvı birikmesi ve ödem (şişlik)

• Bağışıklık sisteminin zayıflaması

• Kas kaybı

• Ciltte kuruluk, saç dökülmesi ve kırılgan tırnaklar 

Total Protein Düşüklüğü Neden Olur?

Kanda total protein düşüklüğü, bir dizi sağlık sorununun belirtisi olabilir. En yaygın nedenlerden biri, yetersiz protein alımıdır. Uzun süreli açlık, kötü beslenme alışkanlıkları veya besin emilim bozuklukları, düşük protein seviyesine yol açabilir. Ayrıca böbrek hastalıkları, karaciğer bozuklukları ve kronik iltihaplanma gibi durumlar da total protein seviyelerini düşürebilir (5).

Özellikle böbrek hastalıklarında vücut fazla protein kaybeder, bu da kandaki protein seviyesinin düşmesine yol açar. Sindirim sistemi hastalıkları, vücudun besinleri yeterince emmesini engelleyerek protein eksikliklerine neden olabilir (5).

Total Protein Nasıl Yükseltilir?

Total protein seviyesini yükseltmek için öncelikle diyetle birlikte daha fazla kaliteli protein alınması gerekmektedir. Et, balık, süt ürünleri, baklagiller ve yumurta gibi protein açısından zengin gıdalar bu konuda yardımcı olabilir. Özellikle beslenme yetersizlikleri durumunda protein takviyes alınabilir ancak doktor önerisi ile kullanılmalıdır (6). 

Protein emilimini artırmak için vitamin ve mineral alımını dengelemek de önemlidir. Bunun yanı sıra altta yatan sağlık problemleri varsa, bunların da tedavi edilmesi gerekir. Örneğin böbrek veya karaciğer hastalıkları tedavi edilirse, vücutta protein kaybı azaltılabilir ve total protein seviyesi normale dönebilir (6).

Total Protein Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

Total protein yüksekliği kanın koyulaşmasına, pıhtılaşma riskinin artmasına ve diğer sağlık problemlerine yol açabilir. Belirtileri daha ayrıntılı inceleyecek olursak (7):

• Kan koyulaşması: Yüksek protein seviyesi, kanın daha yoğun hale gelmesine yol açabilir, bu da pıhtılaşma riskini artırır.

• Pıhtılaşma riski artışı: Total protein artışı, kanın pıhtılaşma yeteneğini artırarak damar tıkanıklığı riskini artırabilir.

• Ağrı ve şişlik: Yüksek protein seviyesi, vücutta iltihaplanmaya yol açarak ağrı ve şişliklere neden olabilir.

• Böbrek üzerinde baskı: Uzun süreli durumlarda, böbreklerde baskı oluşturarak fonksiyon kaybına yol açabilir.

• Anormal globulin üretimi: Vücut aşırı protein üretimi nedeniyle daha fazla globulin üretir, bu da bağışıklık sisteminin aşırı çalışmasına sebep olabilir (7)

Total Protein Yüksekliği Neden Olur?

Yüksek total protein seviyesi, genellikle vücuttaki bazı sağlık sorunlarının bir göstergesidir. Bu duruma neden olan yaygın faktörler şunlardır (8):

• Kanser: Bazı kanser türleri, aşırı protein üretimi yaparak total protein seviyesini artırabilir. Örneğin multipl miyelom, anormal protein üretimine neden olabilir.

• Kronik Enfeksiyon: Uzun süreli enfeksiyon, vücudun bağışıklık sistemini aktive eder ve bu da protein üretiminde artışa yol açabilir.

• Dehidrasyon: Vücutta yeterli sıvı bulunmadığında, kan daha yoğun hale gelir. Bu yoğunlaşma ise kanın içinde bulunan proteinlerin daha sıkı bir şekilde birikmesine neden olur, yani protein konsantrasyonu artar.

• Karaciğer Hastalıkları: Karaciğerin aşırı protein üretmesi, yüksek total protein seviyelerine yol açabilir (8).

Total Protein Normal Değeri Kaçtır?

Total protein seviyesi, vücutta bulunan tüm proteinlerin toplamını gösterir ve genellikle kan testi ile ölçülür. Total protein normal değeri, kullanılan laboratuvarın test yöntemlerine bağlı olarak değişebilir, ancak genellikle kabul edilen aralık şu şekildedir (8):

• Normal Total Protein Değeri: 6.0 – 8.3 gram/dL

Bu değerler, sağlıklı bir yetişkinin normal protein seviyesini yansıtır. Herhangi bir sağlık sorunu durumunda bu değerler anormal seviyelere çıkabilir veya düşebilir. Bu nedenle normal aralığın dışındaki sonuçlar, daha fazla test ve inceleme gerektirebilir (8).

İlginizi Çekebilir: Protein İçeren Yiyecekler Nelerdir?