Beta alanin, esansiyel olmayan bir amino asittir. Çoğu amino asitlerin aksine beta alanin, protein sentezi için vücut tarafından kullanılmaz. Bunun yerine histidin ile birlikte karnosin üretir (1). Bu, daha sonra iskelet kaslarında saklanır. Karnosin, egzersiz sırasında kaslarda laktik asit birikimini azaltır ve daha iyi atletik performansa sahip olmayı sağlar.
Kaslarda normal olarak histidin seviyeleri yüksek, beta-alanin seviyeleri düşüktür. Bu durum karnosin üretimini sınırlar. Beta-alanin takviyesi kullanımının, kaslardaki karnosin seviyelerini % 80 oranında artırdığı görülmüştür. Karnosinin egzersiz sırasında hareket mekanizması aşağıdaki gibidir:
Beta-alanin takviyeleri, kaslardaki karnosin seviyelerini artırdığından, egzersiz sırasında kaslardaki asit seviyelerinin azaltılmasına yardımcı olur. Bu da daha az yorgunluğa neden olur.
Beta Alaninin nasıl kullanılması gerektiğini ve yararlarını öğrenmek için “Beta Alanin Nasıl Kullanılır, Faydaları Nelerdir?” makalesini okuyabilirsiniz.
Çalışmalar, beta-alaninin tükenme süresini (TTE) artırmaya yardımcı olduğunu göstermiştir. Başka bir deyişle, bir seferde daha uzun süreli egzersiz yapmaya yardımcı olur. Bisikletçilerle ilgili bir çalışma, 4 haftalık takviyenin toplam çalışmayı % 13 oranında artırdığını göstermiştir. 10 hafta sonra ise, % 3.2 oranında bir artış gözlenmiştir. Benzer şekilde, bir bisiklet testinde 20 erkek denek, 4 haftalık beta-alanin takviyesinden sonra tükenme süresini % 13-14 artırmıştır (2).
Kaslardaki asit seviyesi, yüksek yoğunluklu egzersiz süresini sınırlar. Bu nedenle beta-alanin, bir veya birkaç dakika süren yüksek yoğunluklu ve kısa süreli egzersiz sırasında performansın artmasına yardımcı olur (3). Bir çalışma, 6 haftalık beta-alaninin, yüksek yoğunluklu interval antrenman sırasında (HIIT) 1,168'den 1,387 saniyeye kadar sürenin uzamasına neden olduğunu göstermiştir.
Beta-alanin ayrıca ventilasyon oranını % 13.9 artırarak yorgunluğu geciktirebilir. Aynı zamanda, yaşlı insanlar için kas dayanıklılığını artırabilir (4). Direnç antrenmanlarında antrenman hacmini yükseltebilir ve yorgunluğu azaltabilir (5).
Yapılan bir çalışma, 3 hafta boyunca beta alanin takviyesi kullanımının yağsız kas kütlesini artırdığını göstermiştir (6). Benzer şekilde 16 kadın katılımcı ile yapılan bir araştırmada da beta alanin takviyesinin, yapılan egzersizler sonucunda vücut kas dayanıklılığını iyileştirdiği ve kas büyümesini artırdığı gözlenmiştir (7). Dolayısıyla beta alanin kullanımının vücutta kas artışını teşvik ederek vücut kompozisyonunu iyileştirebileceği söylenebilir.
Beta alanin, günün herhangi bir zamanında alınabilir.
Beta alanin bakımından zengin besinler, kümes hayvanları ve kırmızı et ürünleridir.
Karnozin; vücutta doğal olarak üretilen, kasların yanı sıra kalp, beyin ve vücudun çeşitli noktalarında bulunan bir protein yapı taşıdır.
Not: Herhangi bir sağlık sorununuz var ise gıda takviyelerini kullanmadan önce doktorunuza danışmanızı tavsiye ederiz.
Gözde Doğan
Sporcu ve Diyetisyen