Kilo verme hedefleri olan insanların genellikle, daha az yemek yemeleri ve daha fazla hareket etmeleri önerilmektedir. Ancak bu tavsiye, çoğu zaman tek başına etkili olmayabilir ve insanlar hedeflerine ulaşmakta zorlanabilir. Bu nedenle çoğu insan, kilo vermek için yaptığı fiziksel aktiviteye ek olarak gıda takviyesi kullanmayı tercih etmektedir. Bunlardan biri de et ve süt ürünlerinde doğal olarak bulunan bir yağ asidi olan konjuge linoleik asit yani CLA’dır.
CLA, esansiyel bir yağ asididir. Esansiyel yağ asitleri, vücudun ihtiyaç duyduğu yağlardır ve vücut tarafından üretilemediği için dışarıdan besinler yoluyla alınması gerekir. En yaygın linoleik asit kaynakları sığır eti ve süt ürünleridir. İnek ve keçi gibi hayvanlar, sindirim sistemlerinde yeşil bitkilerdeki omega-6 yağ asitlerini CLA'ya dönüştüren bir enzime sahiptir. CLA daha sonra bu hayvanların kas dokularında ve sütünde depolanır.
Yağ yakma potansiyeli, hayvanlarda insanlardan daha güçlüdür. Araştırmalar, CLA'nın, yağ parçalanmasında rol alan spesifik enzim ve protein miktarlarını artırarak hayvanlarda vücut yağını azalttığını göstermiştir (1). Farelerle yapılan bir çalışma, altı hafta boyunca CLA takviyesi kullanmanın, vücut yağını plaseboya kıyasla %70 oranında azalttığını ortaya koymuştur. CLA ayrıca, hayvanlarda yağ kazanımını da önlemiştir.
İnsanlarla yapılan araştırmalar, CLA'nın az miktarda bir kilo verme avantajı sağladığını göstermektedir. Yapılan bazı çalışmalar, CLA yağ yakıcı takviyesinin kilo kaybı üzerindeki etkilerini incelemiştir. Günde 3,2 gram CLA takviyesi kullananların, plaseboya kıyasla haftada ortalama 0,05 kg kaybettiği görülmüştür (2).
Yüksek kilolu ve obez katılımcılar üzerinde yapılan bir başka araştırmaya göre, 6 – 12 ay boyunca günde 2.4 - 6 gram CLA takviyesi alınmasının, vücut yağını plaseboya kıyasla 1.33 kg azalttığı sonucuna varılmıştır.
Ancak bu örneklere rağmen CLA'nın insanlarda yağ yakımı etkisi ile ilgili kesin bir yargıya varılamamıştır.
CLA, yağ yakıcı supplement olarak bilinir. Mevcut araştırmalar, CLA'nın potansiyel yan etkilere ek olarak hem kısa hem de uzun vadede kilo kaybı üzerinde minimal etkilere sahip olduğunu göstermektedir. Ayrıca bazı çalışmalar, yiyecekler aracılığıyla CLA tüketenlerin birçok hastalığa yakalanma risklerinin daha düşük olduğunu göstermiştir.
Süt ürünleri başlıca CLA kaynaklarıdır. Ancak bu ürünlerde CLA içeriği, mevsime ve hayvanların diyetine göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, 13 ticari çiftlikten toplanan süt örneklerinin mart ayında en düşük ve ağustos ayında en yüksek CLA değerlerine sahip olduğu görülmüştür. Benzer şekilde, çim ile beslenen ineklerin, tahıl ile beslenen ineklerden daha fazla CLA ürettiği görülmüştür.
Not: Herhangi bir sağlık sorununuz var ise gıda takviyelerini kullanmadan önce doktorunuza danışmanızı tavsiye ederiz.
Mehmet Ali Yıldırım
Cycling Master Instructor