Glukozamin Ne İşe Yarar, Faydaları Nelerdir?

Glukozamin Nedir?

Glukozamin, birbirine bağlanmış şekerlerin ve proteinlerin zincirlerinden yapılmış eklemlerin kıkırdağında bulunan bir bileşiktir. Eklem, kemik ve kas ağrısını en aza indirirerek rahat hareket edilmesini sağlayan, vücudun doğal şok emici ve eklemler arası kayganlığı sağlayan bileşen olarak işlev görmektedir.

Glukozamin, güçlü doğal anti-inflamatuar (iltihaplanma karşıtı) ve anti-aging (yaşlanma karşıtı) özelliklere sahiptir. Eklem iltihabı için en iyi doğal takviyelerden biri olarak glukozamin, sıklıkla yaşa bağlı kemik ve eklem ağrısının tedavisinde kullanılmaktadır. (1) Ayrıca, kronik eklem veya sindirim bozukluğu olmayan sağlıklı kişilerde bile sindirim ve bağırsak sağlığını, hareketliliğini, hareket aralığını ve genel eklem sağlığını iyileştirmeye yardımcı olmak için kullanılmaktadır.

Glukozamin, bağırsak sağlığı için de hayati önem taşımaktadır. Kronik inflamasyondan hastalık gelişimine kadar her şeyde rol oynayan mikrobiyomun sağlığı için önemli bir yere sahiptir. (2) Avustralya'da yapılan bir çalışmaya göre; vücudu glukozamin sülfat ile takviye etmenin, bağırsaklardaki faydalı bakterilerin bileşimini değiştirebileceğini göstermiştir. Bu da sağlık ve bağışıklık üzerinde geniş etkilere sahip olabilir. (3)

Glukozamin çoğu insanda herhangi bir yan etki veya risk olmaksızın; yaşlanma belirtileriyle savaşmak ve yaşam kalitesini iyileştirmek için uzun süre boyunca güvenle kullanılabilir.

Glukozamin kullanımı hakkında detaylı bilgi almak için “Glukozamin Nedir? Glukozamin Nasıl Kullanılır?” yazımızı okuyabilirsiniz.

Glukozamin Ne İşe Yarar? 

Glukozamin, kıkırdak dejenerasyonunu yavaşlatmak, artrit eklem ağrısını hafifletmek ve eklem hareketliliğini iyileştirmek için sıklıkla kullanılır. Bazı çalışmalar glukozaminin antiinflamatuar özelliklere sahip olabileceğini ve kıkırdak onarımına katkıda bulunabileceğini öne sürmektedir. (4,5)

Glukozamin faydaları ve ne işe yaradığına dair daha kapsamlı bilgiye Glukozamin Ne İşe Yarar, Faydaları Nelerdir? isimli yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Glukozamin Nasıl Çalışır?

Glukozamin üzerinde yapılan araştırmaların çoğu, insan vücudunda bulunan doğal kimyasal olan glukozamin sülfatın yararlarına özellikle yer vermiştir. Araştırmacılar, glukozamin takviyelerinin kullanılmasının ya da bu bileşenin kemik suyu gibi doğal kaynaklardan elde edilmesinin, eklem yıkımını önlemeye ve ağrıyı hafifletmeye yardımcı olmak için kıkırdak ve sinoviyal sıvı miktarını artırabileceğine inanmaktadırlar. (6, 7)

Glukozamin takviyesi için güncel önerilen günlük doz bulunmamaktadır, ancak çoğu insan glukozamini günlük tek başına ya da sülfat, omega-3 veya MSM takviyeleri ile kombine ederek 500-1500 mg arası tüketmektedir. Bu doz genellikle aşağıda yer verilen durumlara yardımcı olmak amaçlı kullanılmaktadır:

• Düşük iltihaplanma ve otoimmün reaksiyonlarını tersine çevirmeye yardımcı olmak
• Eklem sağlığını korumak
• Eklem ağrısı ve hassasiyetini azaltmak
• Bağırsak astarını korumak ve onarmak
• Mide, mesane ve bağırsaklarda tahrişe karşı mücadele etmek
• Enflamatuar bağırsak hastalığını ve sızıntılı bağırsak sendromunu tedavi etmek
• Kırıkları veya yaralanmaları takiben dokuları ve daha güçlü kemikleri yeniden inşa etmek

En sık önerilen glukozamin takviyesi çeşidi; ‘glukozamin sülfat’ formudur. Sülfat, vücudun kıkırdak üretmesine yardımcı olarak eklem sağlığında önemli bir rol oynamaktadır. Glukozamin sülfatın ayrıca, glukozamin hidroklorür veya N-asetil glukozamin dahil olmak üzere diğer glukozamin formlarından daha fazla etki sağladığı anlaşılmıştır.

Glukozamin Faydaları Nelerdir?

Eklem Sağlığını ve Osteoartriti Geliştirir

Osteoartrit, yıllar boyunca eklemlerdeki basınç ve sürtünme yerlerinin birikmesinden kaynaklanan sürekli eklem ağrısı ile karakterize bir hastalıktır. Dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen en yaygın eklem iltihabı türüdür. (8) Glukozamin, diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri ile eklem iltihabını idare etmede doğal tedavi yaklaşımının bir parçası olarak önerilen en iyi takviyelerden biridir.

Yaşlanma süreci doğal olarak eklemlerin kuvvetini ve dayanıklılığını etkiler, zaman içinde kıkırdak kaybı ve eklem ağrısına neden olur. Semptomların %100'ünü iyileştirmez, fakat kondroitin gibi diğer pek çok takviye ile karşılaştırıldığında glukozamin, sürekli eklem iltihabı rahatsızlıklarının tedavisinde en etkili olanlardan biridir. (9)

Osteoartrit araştırması onu dejeneratif bir hastalık olduğunu, yıllar geçtikçe artan eklem sürtünmesinden dolayı hareket etmeyi daha da zorlaştırdığını ve osteoartrit kıkırdak sorunlarının ağrılı olabildiğini göstermektedir. Çalışmalar; (rastgele seçilen osteoartrit, plasebo kontrollü çalışmalar da dahil olmak üzere), günde 800 ila 1.500 miligram glukozamin almanın, dejeneratif eklem hastalıklarından muzdarip milyonlarca insanda; özellikle diz ve kalçalar gibi yaygın olarak etkilenen eklemlerin daha fazla hasar almasını önlediğini göstermektedir. Glukozaminin, 4 ila 8 hafta içinde eklem ağrılarının azalmasına yardımcı olduğu gösterilmiştir; bu süreç, bazı reçeteli veya reçetesiz ağrı kesicilerin etkilerinden daha uzun olabilir, ancak daha doğal ve iyi tolere edilen bir yoldur.

Glukozamin içeren en kapsamlı çalışma olarak kabul edilen Glukozamin / Kondroitin Artrit Müdahale Denemesi (GAIT); sekiz hafta boyunca kullanılan glukozamin ve kondroitin sülfat kombinasyonunun, yüksek miktarda eklem ağrısı olan katılımcıların çoğunda anlamlı bir rahatlama sağladığını bulmuştur. Eklemler için glukozamin kullanırken orta-şiddetli diz ağrısı ile ilişkili birçok olumlu gelişme deneyimlenmiştir.

Sindirimi Artırır ve İnflamatuar Bağırsak Bozukluklarını Hafifletir

Glukozamin, sindirim işlevini iyileştirmek ve GI sisteminin duvarını onarmaya yardımcı olur. Hayvanlar üzerinde yapılan bazı çalışmalarda, “bağırsak geçirgenliği” ile mücadele eden “etkili sızan bir bağırsak takviyesi” olduğu kanıtlanmıştır. Bu durum, GI sisteminin kaplamasındaki küçük açıklıklardan kan dolaşımına geçen, sindirilmemiş gıda parçacıklarını ve proteinleri (gluten, toksinler ve mikroplar gibi) içerir.

Bu parçacıklar kan dolaşımına girdiklerinde, sıklıkla iltihabı tetiklerler veya vücutta bağışıklık tepkilerini başlatırlar. Bu durum; gıda duyarlılıklarını, eklem iltihabını ve otoimmün sorunlarını beraberinde getirir. Araştırmalar, glukozamin takviyelerinin ya da doğal olarak glukozamin açısından zengin kemik suyunun; hasarlı dokuyu onarmaya, tedavi edilmesi zor olduğu düşünülen inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD) ile ilişkili iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabileceğini öne sürmektedir. Glukozamin aynı zamanda; mesane, mide ve bağırsak astarlarının onarılmasına da yardımcı olabilmektedir.

Araştırmacılar, glukozamin kullanan hastaların çoğunda; diğer anti-enflamatuar ilaçlara ve antibiyotiklere yanıt vermemiş hastalarda bile önemli iyileşmeler olduğuna dair kanıtlar bulmuşlardır. Sonuçlar, GI sisteminin bütünüyle iyileşmiş olduğunu ve bağırsak geçirgenliğini azaltmaya yardımcı olan sağlıklı epitel hücre yapılarının yenilendiğini göstermiştir.

Temporomandibular Eklem Disfonksiyonu (TMJ) Belirtilerinin Hafifletilmesine Yardımcı Olur

TMJ, çene içindeki temporomandibular eklem ile ilgili bir bozukluktur ve genç ile orta yaşlı yetişkinleri etkileyen yaygın bir durumdur. TMJ, çeneyi kafatasına bağlayan eklemi etkiler ve başın normalde ağrı olmadan yukarı ve aşağı ya da yan yana hareket etmesine izin verir. Bu durum sık sık çene ve boyun ağrıları, baş ağrıları ve uyku problemleri ile karakterize edilmektedir ve genellikle dişlik, ilaçlar ve fizik tedavi ile tedavi edilir.

Temporomandibular eklem, iltihaplı ve yıpranmış hale geldikçe, ağrı giderek kötüleşmeye devam eder. Bu durum; konuşmayı, yemek yemeyi ve normal şekilde işlev görmeyi zorlaştırır. Çalışmalar; glukozaminin, çeneye etki eden eklem iltihabı olan kişilerde, TMJ semptomlarını ve ağrıyı hafifletmeye yardımcı olduğunu öne sürmektedir. Aslında, 2018’de Brezilya'da yapılan bir araştırmada, 12 haftalık bir süre boyunca glukozamin alımının, ağrının giderilmesinde ibuprofen kadar etkili olduğu gösterilmiştir. Birkaç ay veya yıl boyunca günlük 500 ila 1500 miligram glukozamin alınması; uzun süreli çene iltihaplanmasını azaltarak iyileşmesine yardımcı olabilir.

Kemik Ağrısını Hafifletir

Bazı araştırmalar; glukozaminin, kemikleri çevreleyen eklem kıkırdağının korunmasına yardımcı olduğunu, ağrıyı azalttığını, fiziksel işlevi artırdığını ve kemik rahatsızlığı olan kişilerde aktiviteyi arttırdığını öne sürmektedir.

Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı tarafından 2013 yılında fareler üzerinde yapılan bir araştırmada; glukozaminin, kırık kemiklerin iyileşme sürecinin hızlanmasına yardım ettiği bulunmuştur. Araştırmacılar; yeni kemik oluşumları ve osteoblast kaplamalarının, glukozamin ile tedavi edilen farelerde, kontrol grubundakilere kıyasla daha yüksek olduğunu bulmuşlardır. (10)

Sıkça Sorulan Sorular

Glukozamin Yan Etkileri Nelerdir?

Bilimsel kanıtlar, glukozaminin, belirtildiği şekilde kullanıldığında genellikle güvenli olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, aşırı veya yanlış bir şekilde alındığında potansiyel yan etkilere sahip olabilir. Bu yan etkiler arasında mide bulantısı, mide ekşimesi, ishal ve kabızlık gibi gastrointestinal sorunlar bulunur.  Ancak kullanmaya başlamadan önce önerilen dozajlara uymak ve bir sağlık uzmanına danışmak bu etkileri azaltabilir. (11)

Glukozamin Hangi Besinlerde Bulunur?

Glukozaminin esas olarak karides, ıstakoz ve yengeç gibi kabuklu deniz hayvanlarının dış iskeletinde bulunur. Ayrıca hayvan kemiklerinde, kemik iliğinde ve Aspergillus niger gibi mantarlarda da bir miktar glukozamin bulunabilir. (12,13)

Glukozamin Kireçlenmeye İyi Gelir mi?

Glukozamin kullanımı, eklem iltihabı ve kireçlenme şikayetlerini azaltabilir.

Glukozamin Kilo Aldırır mı?

Glukozaminin kilo alımına neden olduğu konusunda bir fikir birliği yoktur. Aslında, glukozaminin bir türevi olan poliglukozamin üzerine yapılan bir araştırma, bu maddenin takviyesinin kilo kaybını artırabildiğini, vücut kitle indeksini (BMI) ve bel çevresini azaltabildiğini göstermiştir. (14)

Glukozamin Diz Ağrılarına İyi Gelir mi?

Evet, glukozaminin diz ağrılarına iyi gelme potansiyeli vardır.  Bazı çalışmalar glukozaminin diz OA'li hastalarda ağrının azaltılmasında faydalı olabileceğini göstermiştir. Ancak bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. (15)

Not: Herhangi bir sağlık sorununuz var ise gıda takviyelerini kullanmadan önce doktorunuza danışmanızı tavsiye ederiz.