L-karnitin, çoğunlukla et ve süt ürünlerinde bulunan doğal bir amino asittir. Yeterli miktarlarda lisin ve metiyonin içeren besinler tüketildiği sürece vücut tarafından üretilebilmektedir.
L-karnitin, vücutta çoğunlukla hücresel enerjinin üretilmesi ile ilişkili birkaç fonksiyona hizmet eder. Vücuttaki yağ asitlerinin hücrelerde mitokondrilere taşınarak enerji üretilmesine katkıda bulunur (1).
İnsanlar, vücutlarındaki karnitin depolarını, özellikle de kaslarındaki karnitin seviyelerini artırmak için L-karnitin takviyesi kullanırlar. Bu da daha az kas ağrısı yaşanması, daha iyi antrenman sonrası toparlanma sürecine sahip olunması ve daha fazla nitrik oksit üretimi gerçekleştirilmesi gibi bir dizi faydalı etki üretebilir.
Yaşlılar, vegan ve vejetaryen kişiler doğal beslenme yolu ile ihtiyaç duydukları l-karnitini yeterince alamayabilirler. Bu nedenle, l-karnitin takviyeleri kullanabilirler (2, 3).
Çalışmalar l-karnitinin yoğun egzersiz sırasında ve sonrasında kas hasarı riskini azalttığını, böylece kas onarımı sağladığını ve kas ağrısını azalttığını göstermektedir (4).
Yağ asitlerinin hücrelerde bulunan mitokondri organellerine taşınmasında görevli olan L-Karnitin, vücutta enerji üretimine katkı sağlar. Bu yönüyle vücutta yağ yakımına yardımcı olabileceği düşünülür. Yaşlı ve aşırı kilolu bireyler üzerinde yapılan çalışmalar, L-Karnitin kullanmanın kilo kaybına yol açabileceğine dair bulgular elde etmiştir (5). Ancak genç bireyler için vücutta yağ yakımını sağladığına veya sağlamadığına ilişkin kesin kanıtlar yoktur; bu konuda daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
Karnitinin zayıflama sürecindeki rolünü detaylı öğrenmek için “Karnitin (Yağ Yakıcı) Zayıflatır mı?” yazısını okuyabilirsiniz.
L-karnitin takviyesi, dolaylı olarak, ağrı ve iyileşme üzerindeki etkilerinden dolayı daha fazla kas ve güç kazanımına yardımcı olabilir. Antrenman sonraları daha az ağrı ve daha hızlı toparlanma süreci, bir sonraki antrenmana hazır olmaya ve daha sert antrenman yapmaya destek sağlayacaktır. Daha fazla ve daha sert antrenman, istenilen vücuda sahip olma hedeflerinde dolaylı yoldan yardımcı olabilir.
L-Karnitin, uzun süre düzenli olarak kullanıldığında egzersiz performansını olumlu yönde etkileyebilir. Vücutta kan akışını hızlandırıp nitrik oksit üretimine katkıda bulunarak kaslarda oluşan egzersiz yorgunluğunu azaltabilir. Yoğun egzersizler sonrasında oluşan doku hasarını ve kas ağrısını azaltabilir. Ayrıca vücuda ve kaslara taşınan kırmızı kan hücresi üretimine destek olarak egzersiz performansının yükseltilmesine yardımcı olabilir (5).
L-karnitin dozunun etkisi, kullanılan karnitinin formuna bağlıdır.
Her biri için önerilen dozlar aşağıdaki gibidir:
Karnitin ürünleri piyasada kapsül, sıvı ve shot türleriyle bulunmaktadır. Doğru karnitin kullanımı, bu ürünler üzerinde belirtilen servis miktarına uyarak antrenman öncesi ya da gün içinde tüketilerek de gerçekleştirilebilir.
Not: Herhangi bir sağlık sorununuz var ise gıda takviyelerini kullanmadan önce doktorunuza danışmanızı tavsiye ederiz.
Fatih Karaca
Türkiye Strongman Sporcusu