Omega-3 yağ asitleri, vücut için gerekli yağlardır. Bu sağlıklı yağların özellikle beyin için önemli faydaları vardır. Bununla birlikte, standart bir beslenme düzeni uygulayan çoğu insan yeteri kadar omega-3 alamamaktadır. Hatta alması gereken miktara dahi yaklaşamadığını söylemek mümkündür. Bu yüzden sıkça balık yağı hapı, omega 3 kapsül ya da balık yağı kapsül gibi takviyeler kullanılmaktadır.
Omega-3 yağ asitleri, beslenme ile alınması gereken çoklu doymamış yağ ailesidir. Sağlık için ihtiyaç duyulan gerekli yağ asitleri olarak bilinirler. EPA, DHA ve ALA bu yağ asitlerinin en çok bilinenleridir. Vücut, diğer bazı yağlar gibi omega 3 yağ asitlerini kendisi üretemez. Bu nedenle esansiyel yağ asitleri olarak sınıflandırılırlar.
Teknik olarak omega-3 ailesine ait birçok yağ asidi vardır. En önemli üç yağ asidi ise aşağıda kısaca açıklanmıştır:
EPA, 20 karbonlu bir omega-3 yağ asididir. Esas olarak yağlı balıklar, deniz ürünleri ve balık yağında bulunur. Bu yağ asidi birçok temel fonksiyona sahiptir.
DHA, 22 karbonlu bir omega-3 yağ asididir. Esas olarak yağlı balıklar, deniz ürünleri, balık yağı ve alglerde bulunur. DHA'nın ana rolü, hücre zarlarında, özellikle de beyin ve gözlerdeki sinir hücrelerinde yapısal bir bileşen olarak hizmet etmektir. Hamilelik ve emzirme döneminde DHA çok önemlidir. Sinir sisteminin gelişimi esnasında alınması elzem olan en iyi omega 3 türü DHA’dır. Anne sütü önemli miktarda DHA içerir.
ALA, 18 karbonlu bir omega-3 yağ asididir. Yüksek yağ içeren bitkilerde, özellikle keten tohumu, chia tohumu ve cevizde bulunur. Diyetle alınan en yaygın omega-3 yağ olmasına rağmen, ALA vücutta çok aktif değildir. Aktif hale gelmesi için EPA ve DHA'ya dönüştürülmesi gerekir. ALA’nın sadece %5'i EPA'ya, %0.5 kadarı da DHA'ya dönüştürülür. Bu nedenle, ALA tek omega-3 kaynağı olarak kullanılmamalıdır. Besinlerden alınan ALA’nın çok büyük bir kısmı vücutta enerji için kullanılacaktır.
Omega-3 kandaki trigliserit seviyesini azaltabilir (1).
Omega-3 yağ asidi karaciğerde oluşan aşırı yağlardan kurtulmaya yardımcı olabilir (2).
Balık yağı gibi omega-3 alınması depresyon ve anksiyete belirtilerinin azaltılmasına yardımcı olabilir (3).
Omega-3'ler romatoid artrit gibi çeşitli otoimmün hastalıkların semptomlarını azaltabilir. Ayrıca, menstrüel ağrıyı azaltmada da oldukça etkilidirler (4).
DEHB olan çocuklarda, omega-3 çeşitli semptomların önüne geçebilir (5).
Hamilelik ve emzirme döneminde alınan DHA, bebeğin zihinsel gelişimi ve göz sağlı için önemlidir.
Tüm bu bulgulara rağmen omega-3 faydaları hakkında kesin bir yargıya varılamaz. Dolayısı ile yukarıdaki hastalıkları işaret eden belirtilerde mutlaka doktora danışılmalı, doktor önerisi alınmadan hiçbir takviye kullanımamalıdır.
Vücuda birçok yararı bulunan Omega-3 takviyelerini incelemek ve satın almak için tıklayabilirsiniz.
Balık yağı hapının kilo problemine neden olup olmayacağını öğrenmek için “Balık Yağı Hapı Kilo Aldırır mı?” yazımızı okuyabilirsiniz.
Omega 3 eksikliğinin belirtileri arasında kuru cilt, kırılgan saçlar ve çatlayan ince tırnaklar bulunur. Uyku sorunlarına neyin neden olduğunu belirlemek çok zor olabilir ancak omega-3 eksikliği uyku sorunlarının sebeplerinden biridir. Omega 3 eksikliği aynı zamanda hafıza ve odaklanma güçlüğüne sebep olurken, sinirlilik ve endişeye de yol açabilir.
Günlük omega-3 alım miktarı için belirlenmiş bir doz yoktur. Ancak omega-3 takviyesi kullanmak istiyorsanız doktorunuzun belirlediği miktarda ya da kutu üzerindeki miktarda kullanabilirsiniz.
Omega 3 takviyelerinin kilo aldırdığına dair kanıtlanmış bir araştırma bulunmamaktadır.
Omega-3 takviyesinde EPA/DHA oranı 3/2 ve katları olmalıdır. Oran ne kadar yüksekse takviyenin kalitesi de o derece artar. Farklı EPA/DHA oranlarına sahip omega-3 takviyelerini incelemek için tıklayın.
Omega-3 takviyesi, günün her saati alınabilir. Tok karına alınması balık kokusunun önlenmesini sağlar. Araştırmalar/araştırmacılar, omega-3 takviyesi almak için zamandan ziyade yüksek yağlı yiyeceklerle birlikte tüketilmesinin daha önemli olduğunu vurgular.
Not: Herhangi bir sağlık sorununuz var ise gıda takviyelerini kullanmadan önce doktorunuza danışmanızı tavsiye ederiz.
İdil Ediboğlu Koç
Diyetisyen