Soya Proteini İçeren Besinler Nelerdir?

Soya fasülyesi, çok farklı kullanım çeşitliliğine sahip olması sayesinde başta Japon, Çin ve Kore mutfağı olmak üzere, pek çok dünya mutfağında kendine geniş ölçüde yer edinmiş bir bitkidir.

Soya fasülyesi ve soya ürünleri, hem tek başına hem de pek çok yemeğin içerisinde kullanılabilir. Az yağlı ve düşük kalorili olması ve de düşük kolesterol, omega-3, lif ve B vitamini içermesi nedeniyle et muadili olarak da tercih edilmektedir.

Soya Proteini

Soya proteini, başta soya fasülyesi olmak üzere soya fasülyesinin kullanıldığı tüm gıdalarda bulunur. Piyasada işlenmiş gıdalardan katkı maddelerine kadar pek çok hazır üründe soyaya rastlamak mümkündür. Hayvansal proteinlerden uzak duran vejetaryenler ve veganlar için yüksek kaliteli bir protein kaynağı olması nedeniyle, artık sık sık marketlerde ve sağlıklı yaşam ürünleri satan mağazalarda soya ürünlerine rastlamak mümkündür.

Yine de bazı kişilerin soyaya alerjisi olabilir ve soya ürünleri gofretlerden hazır çorbalara kadar pek çok üründe katkı maddesi olarak karşımıza çıktığı için, herhangi bir sorun yaşamamak için satın alınan gıdaların besin etiketlerine göz atmakta fayda var. Örneğin mayonez, salata ve barbekü soslarında kıvam arttırıcı olarak soya lesitini (E322) kullanılır ve belirgin bir tadı olmadığı için hazır gıda etiketlerinde yazan ‘bitkisel yağ’ aslında soya yağıdır.

Soya proteinin ne olduğunu detaylı öğrenmek için “Soya Proteini Nedir?” makalesini mutlaka okuyun!

Soya Proteini İçeren Besinler

1. Soya Sütü

Soya sütü, soya fasülyesinden sonra en sık kullanılan soya ürünlerinden biridir. Bitkisel kaynaklı bir süt olduğu için vejetaryenlerin ve veganların inek sütü yerine kullanabildiği bir süttür. Soya fasülyesi tanelerinin suda bekletildikten sonra, suyla birlikte homojen kıvama gelinceye kadar öğütülmesi ile elde edilir. Rengi çok açık bejdir ve inek sütünün kullanıldığı her yerde rahatlıkla kullanılabilir. Soya sütünde hafif bir soya tadı vardır ancak piyasada kakao ve vanilya aroması, hatta tatlandırıcı eklenmiş soya sütleri de bulunmaktadır.

2. Tofu (Soya peyniri)

Çin orijinlidir ve Çin’de çok popülerdir. Soya sütü kaynatıldıktan sonra bir koagülan (pıhtılaştırıcı) eklenerek kesilen sütten elde edilir. Yumuşak, orta ve sert olmak üzere farklı dokularda ve yoğunluklarda tofu üretmek mümkündür. 100 gram tofuda 7-10 gr. protein vardır. Hangi yemekte kullanılırsa, o yemeğin tadını alır. Bu yüzden tofunun çok geniş bir kullanım alanı vardır. Vejetaryenlerin ve veganların et ve ya peynir yerine tükettiği bir besindir.

3. Soya Sosu

Asya mutfağında doğan ve tüm dünyada yaygınlaşan fermente soya fasülyesi taneleri ve kavrulmuş tahıllardan elde edilen, koyu kahverengi renkli, tuzlu ve yoğun bir tada sahip geleneksel bir sostur. Et yemekleri ve Çin eriştesi (noodle) ile kullanımı yaygındır.

4. Soya Eti / Soya Kıyması (Tekstüre Soya Proteini)

Su eklenerek pişirildiği zaman dokusu ve görünümü ete benzeyen ve tekstüre soya proteininden  elde edilen ürünlerdir. Tekstüre soya proteini, yağı ve nemi %100 alınmış soya fasülyesi tanelerinin önce ezilerek kurutulmasının ardından kıyma ya da un haline getirilmesiyle elde edilir. Granül haldeki soya proteini gerçek kıymaya benzediği için, bu üründen soya köftesi yapılabilir. Daha büyük ve yuvarlak tekstüre soya parçaları çorbalarda ve yemeklerde kullanılır. Kısaca, etin kullanıldığı her yemekte, et muadili olarak tekstüre soya proteini kullanılabilir.

5. Miso

Asya mutfağına özgü tuzlu ve yoğun bir tada sahip geleneksel bir sostur. Japonya’da son derece popülerdir. Soya fasülyesi, pirinç ya da arpa ve tuz ile yapılan bu sosa bir ko-ji adı verilen bir mantar kültürü eklenir ve en az 1 yıl fermente edildikten sonra tüketilir. Çorbalarda ve soslarda tat vermesi için kullanılır. Farklı renk ve tatlarda misolar bulunmaktadır. Koyu renkli olanlar daha ağır ve daha lezzetli olduğu gibi, daha fazla sodyum (tuz) içerir.

6. Tamari

Bir çeşit soya sosudur. Miso üretimi sırasında elde edilir. Soya sosundan en büyük farkı glutensiz oluşudur. Soya sosunda buğday vardır ama tamaride hiç buğday olmadığı için gluten de yoktur. Tadı da soya sosundan daha yumuşak ve daha az tuzlu olduğu için tek başına dip-sos olarak kullanılması daha uygundur.

7. Tempeh

Endonezya’ya özgü geleneksel bir soya yiyeceğidir. Bütün halindeki soya fasülyesi tanelerinin arpa ya da pirinç ile karıştırıldıktan sonra bir mantar kültürü eklenmesi ile fermente edilip, bir kalıbın içinde şekil verilmesiyle üretilir. 100 gr. tempeh 40 gr. soya proteini içerir ve tofu gibi birlikte pişirildiği yemeğin tadını alır. Şeritler halinde kesildikten sonra kızartılarak da yenebildiği gibi sandviçlerde şarküteri etlerinin yerine kullanılabilir.

8. Natto

Tempeh gibi fermente edilmiş bütün soya fasülyesi tanelerinden yapılan Japonya’ya özgü bir besindir. Görüntüsü ve kokusu kimileri için rahatsızlık verici olabilir çünkü kokusu küflenmiş bir peynire benzediği gibi soya fasülyesi taneleri de sanki birbirine uhu ile yapıştırılmış gibi görünmektedir. 100 gr. natto 16 gram protein içerir. Geleneksel olarak pirinç ile birlikte yenir.

9. Yuba

Kurutulmuş soya sütü kesiği, soya yufkası ve ya soya kaymağı gibi isimleri de olan yuba, soya sütü kaynatılırken yüzeyinde biriken kaymağın alınıp kurutulması ile elde edilir. Taze olarak da yenebilir. Genelde kurutularak ve içine çeşitli et ve sebzeler konarak, sushi gibi hazırlanır ve ‘yuba roll’ şeklinde servis edilir. 100 gr. yuba 40 gr. protein içerir.

Soya proteini çeşitlerini inceleyip, satın almak istiyorsanız buraya tıklayabilirsiniz.