Termojenik yağ yakıcı ürünler; kişinin yağ yakmasına destek olması için tasarlanmış, içeriğinde bazal metabolizma hızını ve vücut ısısını artırıcı bileşenler bulunduran gıda takviyeleridir. Bu ürünlerin içeriğinde yer alan başlıca bileşenler kafein (çeşitli şekillerde), sinefrin, yohimbin, efedra ve feniletilamin gibi uyarıcılardır. Kafein, bu tür takviyelerde bulunan en yaygın içeriktir ve genellikle ürünün sahip olduğu diğer bileşenlere göre daha yüksek miktarlarda yer almaktadır.
Termojenik takviyeler; kullanımı sonrası birkaç saat boyunca metabolizma hızını artırmaya yardımcı olabilen ürünlerdir. Bu özelliği sayesinde vücut dinlenirken bile normale göre daha fazla kalori yakımına destek olabilir. Yağ yakıcı olarak kullanılan takviyeler arasında; krom, karnitin, kafein, konjuge linoleik asit (CLA), yeşil çay, kelp, forskolin, fukoksantin ve kapsaisin bulunmaktadır.
Yağ yakıcı olarak geçen tüm takviyelerin termojenik olma zorunluluğu yoktur. Etiketlerinde yağ yakıcı ibaresine sahip bazı takviyeler; yağ metabolizmasını, yağların daha çabuk yanmasına neden olma özelliği ile etkilemek yerine emilen yağ miktarını sınırlayarak etkilemektedir.
Termojenik ürün kullanımlarının kişiye fayda sağlaması bakımından çok güçlü kanıtlar bulunmamaktadır. Ayrıca, içeriğinde yer alan uyarıcı bileşenlerden ötürü termojenik yağ yakıcıların bazı potansiyel yan etkileri olabilir. Bu nedenle, tüketiminden önce doktor tavsiyesi alınması önerilmektedir.
2011 yılında obezite incelemelerinde yayınlanan bir makaleye göre; kafein ve yeşil çay en destekleyici kanıtlara sahip olan termojenik yağ yakıcı takviyeleri olarak görülmektedir. Kafein; hem metabolizma hızını artırma, hem de iştah kesici olma özellikleriyle öne çıkmaktadır. Ancak kafeinin bu etkileri, geçici bir süreliğine gerçekleşmektedir (1).
2007 yılında Amerikan’da yayınlanan bir makaleye göre; kişi zamanla kafeine karşı duyarsız/hissiz hale gelebilmektedir. Aynı makalede, yeşil çayın yararlarının büyük olasılıkla kafein ve kateşin denilen faydalı maddelerin birleşiminden kaynaklandığı, kateşinlerin vücutta kalori alımını azaltarak metabolizmayı hızlandırdığı ve kafeine benzer etkiler oluşturduğu belirtilmiştir (2).
Yapılan bir araştırmaya göre; kateşinler ve kafein, birlikte tüketildiğinde sinerjik etkilere sahiptir. Dolayısıyla bu iki maddenin birlikte tüketimi, ayrı ayrı tüketimine nazaran kilo verme üzerinde daha fazla fayda sağlamaktadır (3).
Termojenik yağ yakıcı besinler hakkında bazı araştırmalar mevcuttur. Termojenik faydaları bilimsel çalışmalarla kanıtlanan yeşil çay, kilo verme üzerine yapılan bu tür araştırmalarda önemli bir unsur olmuştur. 2010 yılında Amerikan Beslenme Koleji Dergisi'nde yayınlanan bir araştırmaya göre; 8 hafta boyunca günde dört fincan kafeinli yeşil çay içmek, yaklaşık 2,5 kg kilo kaybına neden olmuştur. Aynı süre boyunca yeşil çay takviyeleri almak ise 1,8 kg kilo kaybına neden olmuştur (4). Yeşil çay içmeye ek olarak, egzersizlerin de günlük rutinlere eklenmesi daha fazla fayda sağlayabilir.
Termojenik yağ yakıcıların zayıflama sürecindeki rolünü detaylı öğrenmek için “Termojenik Yağ Yakıcılar Zayıflatır mı?” yazımızı okuyabilirsiniz.
Not: Herhangi bir sağlık sorununuz var ise gıda takviyelerini kullanmadan önce doktorunuza danışmanızı tavsiye ederiz.
Bora Güner
Türkiye Strongman Sporcusu